Introduction to Balance Sheets | Housing | Finance & Capital Markets | Khan Academy #Finance

– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – Bu CashNews.coda balans hesabatının çox sadə mühasibatı haqqında danışacağıq. Bunun nə olduğunu başa düşə

bilərsiniz. Belə ki, gəlin bir ssenari quraq. Fərz edək ki, ev almaq istəyirik. Burada bir ev şəkli çəkək. Deyək ki, bu, almaq istədiyimiz evdir. Evin sahibi bu ev üçün 1 milyon AZN istəyir. Mən bu evi bəyənirəm və fikrimcə bu, yaxşı bir qiymətdir. Qonşuluqdakı evlər

də həmçinin 1 milyon AZN dəyərindədir. Bəlkə də qiymətləri daha çoxdur və fikrimcə bu, yaxşı sövdələşmədir. Ancaq mənim büdcəm, tutaq ki, 250 000 AZN-dir. Belə ki, mən nəsə etməzdən qabaq balans hesabatımı quracağam. – Mənim əvvəlki balans hesabatım

nədir? Aktivlərim nədir? Aktivlərimi yazacağam. Aktivlərimi yazmazdan əvvəl, Aktiv nədir izah edim. Aktiv sizə gələcəkdə iqtisadi fayda verir. Məsələn, nağd pul aktivdir. Niyə nağd pul aktivdir? Çünki gələcəkdə nağd puldan istifadə edərək insanlardan nəsə nəsə ala

bilər və ya onlara nəsə elətdirə bilər və ya aldıra bilərsiniz. Siz bundan 1 ay sonra da nağd puldan istifadə edə bilərsiniz. – Yaxud maşın ala bilərsiniz, səyahət edə bilərsiniz. Belə ki, bütün bunlar edə biləcəklərinizdir. Kiminsə sizin üçün rəqs etməyinin

sizə real gələcək iqtisadi bir faydası olacağını düşünmürəm, ancaq fikrimi başa düşdünüz deyə ümid edirəm. Beləliklə, nağd aktiv ola bilər. Bir ev aktiv ola bilər, bundan qazanacağınız gələcək iqtisadi xeyir yaşayacağınız bir evin olması və çöldə soyuqdan

donmamağınızdır. Aktivin nə olduğunu qeyd etdik. Ev almaqdan, kredit götürməkdən və ya bunların hamısının baş verməsindən əvvəl mənim aktivlərim nədir? Mənim 250 000 AZN nağd pulum var. Mənim öhdəliklərim nələrdir? Öhdəliklərimi sol tərəfə yazacağam. –

– Öhdəliklərim nələrdir? Öhdəlik başqası üçün olan cavabdehlikdir. Əgər kimdənsə kredit götürürümsə, ona faiz borcum olur, və ya krediti 1 gün ərzində tam şəkildə geri ödəməliyəm. Tutaq ki, mən gələcəkdə kimsə üçün rəqs edəcəyimə söz veririrəm.

Bu, öhdəlik ola bilər. Buna dəyər vermək çətin ola bilər, ancaq bu mənim gələcəkdə edəcəyim bir şeydir. Bəs mənim buradakı öhdəliklərim nələrdir? Məsələn, mən sadəcə Sal-am, borcum yoxdur. Universitet xərclərimi və başqa xərclərimi ödəmişəm. 250 000 AZN

nağd pulum var. Ev almazdan qabaq mənim öhdəliklərim nələrdir? Heç nə. Mənim heç bir öhdəliyim yoxdur. Mənim heç kəsə borcum yoxdur. Bu, əslində mənə görə azadlıq deməkdir. Belə ki, mənim 0 öhdəliyim var. Bəs mənim kapitalım nədir? Yəqin ki bu sözü eşitmisiniz.

İnsanlar öz kapitallarını və bu kimi şeyləri borc verirlər. Burada kiçik bir bərabərlik yazacağam. – A, yəni aktivlər bərabərdir öhdəliklər üstəgəl kapitala. Bu halda bizim aktivlərimiz 250 000 AZN-dir. Öhdəliklərim nələrdir? Heç kəsə borcum yoxdur. – Heç

kəsə borcum yoxdur. Beləliklə, öhdəliyim 0-dır. Belə ki, kapitalım 250 000 AZN olmalıdır. Bu halda, hər hansı bir əməliyyatlara girməzdən qabaq balans hesabatı qursam,– gəlin biraz daha balans hesabatına bənzədim. Aktivlərim 250 000 AZN-dir. Öhdəliyim yoxdur.

Kapitalım da 250 000 AZN olacaq. Bunun qrafikini çəksək,– əslində mən bunu belə çəkəcəyəm. Öhdəliyim yoxdur. Gəlin başqa bir kiçik balans hesabatı çəkim. – – Belə ki, aktivlərimi sağ tərəfə yazacağam. Burada, 250 000 AZN nağd pulum var. Sol tərəfdə

isə öhdəliyim yoxdur. Sadəcə deyəcəyəm ki, kapitalım 250 000 AZN-dir. Kapital indi sizə çox məna kəsb etmiyə bilər, çünki, sadəcə deyirəm ki, kapitalım nağd puluma bərabərdir. Ümumi olaraq, kapital nəyə sahib olduğundur. Bütün aktivlərinizi və öhdəliklərinizi bir

növ həll etdikdən və ya silindikdən sonra, geriyə nə qalır? Kapital. Bu halda, bütün borclarımı ödədikdən sonra geriyə nə qalır? Borcum yoxdur, ümumilikdə 250 000 AZN nağd pulum var. Bu evi almaq üçün banka kredit götürməyə gedəndə bu məntiqli olmağa başlayacaq.

Belə ki, bu ev 1 milyon AZN-dir, düzdür? Yəni ki, nə qədər borca ehtiyacım var? 250 000 AZN nağd pulum var, banka qalan pulu kredit götürmək üçün gedəcəyəm, yəni 750 000 AZN üçün. Bankın şəklini çəkim. Bu bankdır. – – – – – – Bank

mənə nağd 750 000 AZN kredit verəcək. Qarşılığında isə onlara faiz ödəyəcəyəm. Beləliklə, Sal-ın onlara 750 000 AZN borcu olduğunu söyləyən kiçik istiqraza sahib olacaqlar. O, banka hər il 10% ödəməlidir. Hardasa ilə təxminən 75 000 AZN. Bunun qarşılığında da 750

000 AZN nağd pul alacağam. Beləliklə, balans hesabatım nəyə bənzəyəcək? Gəlin çəkək. Əmin olaq ki, balans hesabatım belə görünür, kvadrat formada çəkək. Düşünürəm ki, vizual təmsil önəmlidir və sonra isə bunu hissələrə böləcəyəm. Beləliklə, bütün

aktivlərim indi nə qədərdir? 250 000 AZN və bankdan 750 000 AZN var. Bəs indi aktivlərim nə qədərdir? Demək, 250 000 AZN üstəgəl 750 000 AZN. İndi 1 milyon AZN nağd pulum var. Öhdəliklərim nədir? Deməli, öhdəliklərim, başqasına olan borclarımdır. Banka 750 000 AZN borcum

var. Belə ki, öhdəliklərim — bunu elə Ö ilə də işarə edə bilərik. – – – – Beləliklə, banka 750 000 AZN borcum var. Bu öhdəlikdir. Sonra kapital isə mahiyyətcə — bu bərabərliyə baxaq. Aktivlər öhdəliklər və kapitalın cəminə

bərabərdir. Bu 1 milyon AZN-dir, bu isə 750 000 AZN. Geriyə nə qaldı? Belə ki, geriyə 250 000 AZN qalır. Bu mənim kapitalımdır. Düşünürəm ki, kapitalın nə olduğu aydın olmağa başlayır. İndi bizim,– deyə bilirik ki, 1 milyon AZN-miz var. Bəzi insanlar düşünürlər

ki, 1 milyon AZN aktivləri olduqları zaman onlar milyonerdirlər. Amma onlar bilmirlər ki, 1 milyon AZN aktivləri ola bilər, ancaq digər insanlara 900 000 AZN borcları ola bilər. Belə ki, bu insanları milyoner hesab etmirəm. Onlardan yüzlərlə var. Aktivləriniz 1 milyon AZN ola

bilər, ancaq milyoner deyilsiniz, çünki hələ də başqa insanlara 750 000 AZN borcunuz var. – – Bu, sizin kapitalınızdır. Bəzən bu, sahibkarların kapitalı da adlanır. Yaxud bir neçə insan ortaqlıq edirsə, bu, səhmdarların kapitalı da adlana bilir. Gələcəkdə bu

barədə ətraflı danışacağıq. Ümid edirəm ki, indi balans hesabatının bir az daha yararlı olduğunu görməyə başlamısınız. Nağd pulum var və bankdan kredit götürürəm. Ancaq hələ də ev almamışam. Bəs nə edəcəyəm? Belə ki, nağd pulumu köhnə ev sahibinə

verəcəyəm. – – Beləliklə, onlara 1 milyon AZN verirəm və müqabilində evin sənədini mənə verirlər. – Ev hər zaman oradadır, ancaq bildiyiniz kimi bu, həqiqətən də, sadəcə müqavilə və qanuni strukturdur ki, bütün mülkiyyət hüquqları mənə aid olur.

Lakin bu, bir qədər fəlsəfi bir ideadır. Bəs indi balans hesabatım nəyə bənzəyir? Nağd əvəzinə— fikrimcə, verilən yerdən və digər balans hesabatı çəkmək üçün olan vaxtdan kənara çıxıram– 1 milyon AZN nağd pulum yoxdur. 1 milyon AZN dəyərində evim var.

Həqiqətən də buna dəydiyini və düzgün qiymət olduğunu düşünürəm və əlavə pul ödəmədim. İndi aktivlərim 1 milyon AZN-lik evdir. Banka isə 750 000 AZN borcum var. Beləliklə, mənim üçün qalan 250 000 AZN-lik kapitaldır. – Bu qədər. Növbəti CashNews.coda evin

qiyməti qalxıb və ya ensə nə baş verəcəyini müzakirə edəcəyik. – – –